Arbeidsdeal: focus op « de 4-daagse werkweek »

De laatste jaren is onze manier van werken verandert door veel externe omstandigheden. Covid heeft ons meer thuis laten werken, voor sommigen was dit eerder nooit het geval geweest.

Het was daarom noodzakelijk om het arbeidsrecht te hervormen om aan deze nieuwe werkmethoden en praktijken een antwoord te geven met als doelstelling meer flexibiliteit aan te bieden aan werknemers evenals werkgevers. Langs de andere kant, is het doel van de maatregelen van de arbeidsdeal om een betere werk-privébalans te garanderen voor de werknemers maar ook een voornemen van de regering om tegen 2030 een tewerkstellingsgraad van 80% te halen.

De arbeidsdeal (wet van 3 oktober 2022) werd mogelijk in België vanaf 21 november 2022 met als doel om de doelstellingen die hierboven werden omschreven te halen. Maar welke maatregelen zijn er precies en hoe kunnen deze in plaats gezet worden?

De maatregelen zijn gesplitst in verschillende categorieën: Maatregelen met betrekking tot de arbeidsduur en de combinatie privé-beroepsleven, Maatregelen met het oog op een correcte omschrijving van de arbeidsrelatie, Maatregelen in verband met de activering van het ontslag, Maatregelen gericht op opleiding en andere.

Er zijn 5 maatregelen met betrekking tot de arbeidsduur en de combinatie privé-beroepsleven maar wij gaan ons in dit artikel meer focussen op de vierdagenweek.

Normale prestaties op 4 dagen

Zoals de titel het aanduidt, is het idee om een voltijdse werkweek op vier dagen uit te voeren in plaats van 5. Het aantal dagelijkse werkuren zal dus toenemen in ruil om een extra vrije dag per week te hebben. Om deze maatregel te omkaderen werd er een nieuw artikel toegevoegd in de arbeidswet (Art. 20bis/1. § 1).

Welke regels moeten er gerespecteerd worden om deze maatregel te kunnen implementeren?

Het arbeidsreglement, kan toestaan dat de dagelijkse grens van de arbeidsduur van een voltijdse werknemer op 9 en een half uur wordt gebracht indien hij zijn normale voltijdse prestaties verricht gedurende vier dagen per week.

Indien de normale voltijdse arbeidsprestaties georganiseerd zijn op een manier waarbij de effectieve wekelijkse arbeidsduur 38 uren te boven gaat met een maximum van 40 uren, kan uitsluitend een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten overeenkomstig de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, toestaan dat voormelde dagelijkse grens gebracht wordt op een aantal uren gelijk aan de effectieve wekelijkse arbeidsduur gedeeld door vier voor de werknemer die zijn normale voltijdse prestaties verricht gedurende vier dagen per week.

Het verzoek moet schriftelijk ingediend worden door de werknemer. Het verzoek heeft betrekking op een periode van maximum zes maanden en is hernieuwbaar. De schriftelijke aanvragen moeten door de werknemer gedurende 5 jaar behouden worden.

De stappen die gevolgd moeten worden in geval dat de werknemer zijn toestemming geeft

Eens de werkgever zijn toestemming gegeven heeft, moet er een overeenkomst gemaakt worden tussen de werkgever en de werknemer.

De overeenkomst bepaald:

• de aanvang en het einde van de arbeidsdag,
• het tijdstip en de duur van de rusttijden,
• de dagen van regelmatige onderbreking van de arbeid tijdens de arbeidsregeling (bedoeld in dit artikel),
• de begin- en einddatum van de periode gedurende de arbeidsregeling (zonder de maximale duur van zes maanden te overschrijden)

Deze overeenkomst wordt schriftelijk gesloten, ten laatste op het ogenblik waarop de werknemer begint te werken in de arbeidsregeling die op grond van dit artikel wordt ingevoerd.

Wat als de werkgever de aanvraag weigert

De werkgever die weigert in te gaan op het verzoek, bedoeld in het tweede lid, moet deze weigering binnen de maand schriftelijk motiveren en aan de werknemer bezorgen.

Bescherming van de werknemer

De aanvraag van de werknemer kan geen aanleiding geven tot een nadelige behandeling vanwege de werkgever. De werkgever stelt geen handelingen die ertoe strekken eenzijdig een einde te maken aan de dienstbetrekking van de werknemer die een verzoek indient omtrent de 4-daagse werkweek, behalve om redenen die vreemd zijn aan dit verzoek.

Andere beperkingen

De werknemer die in toepassing van dit artikel zijn normale voltijdse prestaties verricht gedurende vier dagen per week kan geen vrijwillige overuren presteren overeenkomstig artikel 25bis van deze wet op de andere dagen van de week.

In afwijking van de artikels 11 en 12 van voorvermelde wet van 8 april 1965, worden de bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkomst, gesloten ter invoering van een arbeidsregeling bedoeld in dit artikel, die het arbeidsreglement wijzigen, in het arbeids-reglement ingevoegd vanaf de registratie van deze collectieve arbeidsovereenkomst op de griffie van de Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.".

Een HR-software om deze maatregelen intern te beheren

Hoe de werktijden te beheren bij de arbeidsdeal

Dankzij een software voor tijdregistratie, kunnen HR-afdelingen deze nieuwe uurroosters gemakkelijk in praktijk stellen maar ook eenvoudig de effectieve prestaties opvolgen om zeker te zijn dat de overeenkomsten goed nageleefd worden. Een fysieke of virtuele prikklok maakt het mogelijk om de effectieve gewerkte uren op te volgen. De software Kelio ondervindt eventuele onregelmatigheden in real time (bv.: de werknemer heeft niet genoeg uren gepresteerd volgens zijn nieuw arbeidsregime, bv. hij heeft maar 8u30 gewerkt in plaats van 9h30 of hij is komen werken op een dag waar het niet voorzien was in het kader van de overeenkomst waar de periode van 4 dagen op 5 vastgelegd is).

Niet te min, biedt een tijdregistratiesoftware de mogelijkheid om het aantal dagen vakantie in functie van vooraf bepaalde regels te berekenen. Hij biedt ook de mogelijkheid om genomen dagen af te trekken van een teller/saldo (vakantiedagenteller).

Beheer uw HR-processen

Tussen andere HR-processen, kunt u een HR-proces aanmaken die taken zal activeren bij het ontvangen van een verzoek van een van uw medewerkers. De taken die geactiveerd zullen worden door dit proces kunnen aan bepaalde werknemers toegewezen worden. De verantwoordelijke zal dan de status van vooruitgang van dit proces kunnen opvolgen.

Voorbeeld van HR-proces: de 4-daagse werkweek

1. De verantwoordelijke ontvangt de aanvraag van de medewerker: de aanvraag moet geanalyseerd worden
2. De verantwoordelijke moet deze aanvraag binnen de maand beantwoorden
3. In geval dat de aanvraag aanvaard wordt moet er een overeenkomst gemaakt worden met de noodzakelijke gegevens, ten laatste op de dag waarop het nieuwe regime start, …)
4. Een herinnering instellen indien nodig voordat de 6 maanden (max.) voorbij zijn, om eventueel de overeenkomst te vernieuwen.

Dankzij Kelio, kunnen uw HR-documenten ook gepersonaliseerd worden in de software. Eens uw sjabloon klaar zal zijn in Word, zult u enkel nog moeten personaliseren met de gegevens die aanwezig zijn in Kelio. Het is vooral handig in het geval dat u veel personeelsleden telt.

Al uw HR-processen kunnen in Kelio beheerd worden! Mis geen enkele taak meer en volg eenvoudig de vooruitgang van al uw lopende processen.

Ontdek hoe uw personeel van A tot Z te beheren met Kelio